Beykozlu
New member
Neredeyse her insanın bir Facebook, Instagram yahut Twitter hesabı var. Genelde bu platformlarda gündem olan toplumsal olaylar, çoğu kullanıcı tarafınca konuşulmaya başlanıyor. Pekala daha evvel hiç şunu düşündünüz mü? Yahu evet bir şeyler gündem oluyor ve bizler daima bu bahisler üzerine düşünüp yazıyoruz lakin bunlar hakkında görüş bildirmemizi kimler istiyor? Yahut niye her gündem konusu hakkında öbür insanlarla ‘benzer bir biçimde’ konuşmak zorunda hissediyoruz?
Aslında niçini açık: Toplumsal medyada belli bir algı oluşturmak maksadıyla gündemleri belirleyenler, elbette dijital ağlardaki yönetimi ellerinde tutan şirketler yahut güç ve servet sahibi şahıslar. Bunlar bizim gözümüzle görmediğimiz, işin art planındaki bâtın iktidarlar… İşte burada kıymetli bir meseleden bahsetmemiz gerekiyor. Ortaya atılan mevzuyla ilgili konuşulması istenmeyen şeyler hakkında konuşan kişilere ne oluyor?
Akademisyen Elisabeth Noelle-Neumann’ın ‘Suskunluk Sarmalı’ isimli teorisine göre, baskın olan görüş, kendisine uygun olmayan azınlıktaki görüşleri sessize alıyor.
Elisabeth Noelle-Neumann
Sizi fazlaca fazla sıkmadan özetlemek gerekirse teoriyi anlatalım ve bunun toplumsal medyayla nasıl bağlı olabileceğini örnekler üzerinden tartışalım. Neumann’a bakılırsa toplumda kabul goren fikirlere sahip olan bireyler, kendilerini daha inançlı ve rahat formda tabir edebiliyor. Lakin genelden farklı düşünenlerin, öz itimatları daha düşük oluyor ve bu beşerler toplumdan dışlanma korkusu yaşayabiliyor.
Velhasıl çoğunluk, kendini her şartta rahat tabir edebilme imkanına sahipken; azınlık, fikirlerini bastırmak durumunda kalabiliyor. her insanın düşündüğünden daha farklı fikirleri olan insanlar, sessiz kaldıkça artık tekrar hiç konuşamayabiliyorlar.
niçin mi? Zira insanların olumsuz reaksiyonlarıyla çaba etmek istemiyorlar ve kendilerini susturuyorlar. Bu durum daima yinelandığı için bir döngü, yani bir sarmal haline gelebiliyor.
Bir de şu var, örneğin hepimiz çocukluktan itibaren etrafımızı gözlemleyerek doğruyu/yanlışı, iyiyi/kötüyü öğrenmişizdir. Doğal ki bu yargılar, bizim kendi büyüdüğümüz çevrenin algısına göre şekillenmiştir.
İşte Suskunluk Sarmalı Teorisi’ne bakılırsa beşerler, o periyot hangi fikir genel olarak kabul görüyorsa o kanıyı benimsemeye başlıyor. Yani fikirlerin, bir tanınan olup bir de düştüğü olur ya hani tıpkı o hesap. Hatta bunu, Twitter’daki şu ”TT olma” muhabbetinden bilirsiniz.
İşte bir periyot yükselen kanılar, kişinin kendi kanılarına uygunsa bu biçimde o, konuşup kendisini özgürce anlatabiliyor. Lakin kişinin kanıları, ana akımda ilgi görmüyorsa bu biçimde o birey, mecburen sessizleşmek zorundaymış üzere hissedebiliyor.
aslına bakarsan Twitter’da tartışma ortamlarına yahut Instagram’da gönderi altı yorumlarına denk geldiyseniz, insanların, duymak istediklerinden daha farklı şeyler yazanlara, çabucak sözel atak girişiminde bulunduklarını gorebilirsiniz.
Sosyal medya platformları biraz da kim tarafınca yönetiliyorsa orada o kişinin siyasetleri geçerli oluyor. Parayı veren düdüğü çalar hesabı.
örneğin yakın vakitte Elon Musk’ın satın aldığı Twitter meselai verelim. Kendisi Twitter’ı birinci devraldığı zaman, tabir özgürlüğüne ehemmiyet vereceğini dile getirmişti. Ama başa geçer geçmez, fazlaca sayıda çalışanı işten çıkardı.
Ayrıca Musk idareye gelir gelmez, eski sevgilisi Amber Heard’ın hesabı da anında kapandı. Heard daha evvelde hesabını kapatacağını söylemiş olduği için bu bahiste Musk’ın parmağı olduğuna dair bir mutlaklık olağan olarak yok. Yalnızca bu durum birçok insanın dikkatini çekti.
Üstüne üstlük Musk, mavi tikin tüm kullanıcılara artık parayla satılacağını söylemiş oldu. Artık bu ne alaka diyebilirsiniz, şu biçimde: Birisi, bir dijital platformun sahibi oluyor ve gücü eline geçirdiği andan itibaren kendi isteklerine bakılırsa o yere yeni kurallar koyuyor.
örneğin daha sıradan sözle, şayet kullanıcılar Twitter’da kalmak istiyorlarsa, oyunu Musk’ın kurallarına nazaran oynamak zorundalar demek oluyor bu. Bu durumdan hoşnut olmayanlar da tahminen de platformu temelli terk edip suskunluğa karışacaklar, bilemeyiz… Bu yüzden bu, üstte anlattığımız teoriyle uyumlu bir örnek.
Başka bir örnek: örneğin hepimiz Instagram, Twitter, Facebook yahut YouTube olması fark etmeksizin dijital platformlarda spam, şikayet ve pürüz gibi özellikleri kullanabiliyoruz. Paylaşımlarıyla toplumun huzurunu, yapısını bozduğunu düşündüğümüz şahısları, diyelim Instagram’da çabucak bu münasebetleri gösterip şikayet edebiliyoruz.
var iseyalım ki bir influencer var ve 10 milyon takipçisi var. Bu kişi bir de canlı yayın açmış olsun. Canlı yayında kendisini izleyenlerin beğenmeyecekleri biçimde konuştuğunda, onu o an izleyen hayli sayıda kişi reaksiyon gösterebiliyor.
Hemen takipçiler birleşip bu fenomenin hesabını spamlayıp kapattırabiliyorlar. Hatta kimi vakit bu kadarla kalmayıp kişinin yalnızca fikirleri kendilerine uymuyor diye ekran imgeleri alarak onu öteki insanlara ifşa edebiliyorlar. bu biçimdece karalama ve linç kampanyaları başlattırılıyor.
Bu duruma maruz kalan birey, kendisini toplumsal medyada izleyen bireylerin fikir biçimlerini de cebe atmadan kafasına göre davranışlar sergilediğinde olacakları biliyor artık. Bu yüzden hesabı ikinci sefer açıldığında, tahminen artık kendi kitlesinin isteklerine bakılırsa konuştuğu yayınlar yapabiliyor veya içerikler üretebiliyor.
Gördüğünüz üzere toplumsal medyanın bu ‘engelleme’, ‘spamlama’, ‘şikayet etme’ ve ‘bildirme’ üzere özellikleri, suskunluk sarmalını besleyen ideolojik araçlara dönüşüyor. Tahminen gerçek hayatta birini susturmak o kadar kolay olmuyor ancak dijital ortamda bir tık ile işi çözebiliyorsunuz.
Bu araçlar insanların, daima kendilerini denetim etmelerine ve başkalarına karşı bir sorumluluk hissetmelerine yol açıyor. niye?
Çünkü birden fazla kişi, ”aman reaksiyon alırım, aman Ali İstek beyefendi ağzımızın tadı bozulmasın şimdi” diyerek toplumsal konularda görüş bildirmemeyi tercih ediyor. ”Bu insanların aksine, ben şu biçimde şu biçimde düşünüyorum” diyenler de küfürle, hakaretle, dokuz köyden kovulmakla kalıyorlar. Hatta kimi zaman demin de bahsetmiş olduğumiz üzere, şahsi hesaplarını tekrar kullanamayacak hale bile gelebiliyorlar.
Peki siz ne düşünüyorsunuz? Toplumsal medya zannedildiği gibi ‘ifade özgürlüğünün’ kabul gördüğü bir yer mi? Niyetlerinizi bizimle yorumlarda paylaşın.
Aslında niçini açık: Toplumsal medyada belli bir algı oluşturmak maksadıyla gündemleri belirleyenler, elbette dijital ağlardaki yönetimi ellerinde tutan şirketler yahut güç ve servet sahibi şahıslar. Bunlar bizim gözümüzle görmediğimiz, işin art planındaki bâtın iktidarlar… İşte burada kıymetli bir meseleden bahsetmemiz gerekiyor. Ortaya atılan mevzuyla ilgili konuşulması istenmeyen şeyler hakkında konuşan kişilere ne oluyor?
Akademisyen Elisabeth Noelle-Neumann’ın ‘Suskunluk Sarmalı’ isimli teorisine göre, baskın olan görüş, kendisine uygun olmayan azınlıktaki görüşleri sessize alıyor.
Elisabeth Noelle-Neumann
Sizi fazlaca fazla sıkmadan özetlemek gerekirse teoriyi anlatalım ve bunun toplumsal medyayla nasıl bağlı olabileceğini örnekler üzerinden tartışalım. Neumann’a bakılırsa toplumda kabul goren fikirlere sahip olan bireyler, kendilerini daha inançlı ve rahat formda tabir edebiliyor. Lakin genelden farklı düşünenlerin, öz itimatları daha düşük oluyor ve bu beşerler toplumdan dışlanma korkusu yaşayabiliyor.
Velhasıl çoğunluk, kendini her şartta rahat tabir edebilme imkanına sahipken; azınlık, fikirlerini bastırmak durumunda kalabiliyor. her insanın düşündüğünden daha farklı fikirleri olan insanlar, sessiz kaldıkça artık tekrar hiç konuşamayabiliyorlar.
niçin mi? Zira insanların olumsuz reaksiyonlarıyla çaba etmek istemiyorlar ve kendilerini susturuyorlar. Bu durum daima yinelandığı için bir döngü, yani bir sarmal haline gelebiliyor.
Bir de şu var, örneğin hepimiz çocukluktan itibaren etrafımızı gözlemleyerek doğruyu/yanlışı, iyiyi/kötüyü öğrenmişizdir. Doğal ki bu yargılar, bizim kendi büyüdüğümüz çevrenin algısına göre şekillenmiştir.
İşte Suskunluk Sarmalı Teorisi’ne bakılırsa beşerler, o periyot hangi fikir genel olarak kabul görüyorsa o kanıyı benimsemeye başlıyor. Yani fikirlerin, bir tanınan olup bir de düştüğü olur ya hani tıpkı o hesap. Hatta bunu, Twitter’daki şu ”TT olma” muhabbetinden bilirsiniz.
İşte bir periyot yükselen kanılar, kişinin kendi kanılarına uygunsa bu biçimde o, konuşup kendisini özgürce anlatabiliyor. Lakin kişinin kanıları, ana akımda ilgi görmüyorsa bu biçimde o birey, mecburen sessizleşmek zorundaymış üzere hissedebiliyor.
aslına bakarsan Twitter’da tartışma ortamlarına yahut Instagram’da gönderi altı yorumlarına denk geldiyseniz, insanların, duymak istediklerinden daha farklı şeyler yazanlara, çabucak sözel atak girişiminde bulunduklarını gorebilirsiniz.
Sosyal medya platformları biraz da kim tarafınca yönetiliyorsa orada o kişinin siyasetleri geçerli oluyor. Parayı veren düdüğü çalar hesabı.
örneğin yakın vakitte Elon Musk’ın satın aldığı Twitter meselai verelim. Kendisi Twitter’ı birinci devraldığı zaman, tabir özgürlüğüne ehemmiyet vereceğini dile getirmişti. Ama başa geçer geçmez, fazlaca sayıda çalışanı işten çıkardı.
Ayrıca Musk idareye gelir gelmez, eski sevgilisi Amber Heard’ın hesabı da anında kapandı. Heard daha evvelde hesabını kapatacağını söylemiş olduği için bu bahiste Musk’ın parmağı olduğuna dair bir mutlaklık olağan olarak yok. Yalnızca bu durum birçok insanın dikkatini çekti.
Üstüne üstlük Musk, mavi tikin tüm kullanıcılara artık parayla satılacağını söylemiş oldu. Artık bu ne alaka diyebilirsiniz, şu biçimde: Birisi, bir dijital platformun sahibi oluyor ve gücü eline geçirdiği andan itibaren kendi isteklerine bakılırsa o yere yeni kurallar koyuyor.
örneğin daha sıradan sözle, şayet kullanıcılar Twitter’da kalmak istiyorlarsa, oyunu Musk’ın kurallarına nazaran oynamak zorundalar demek oluyor bu. Bu durumdan hoşnut olmayanlar da tahminen de platformu temelli terk edip suskunluğa karışacaklar, bilemeyiz… Bu yüzden bu, üstte anlattığımız teoriyle uyumlu bir örnek.
Başka bir örnek: örneğin hepimiz Instagram, Twitter, Facebook yahut YouTube olması fark etmeksizin dijital platformlarda spam, şikayet ve pürüz gibi özellikleri kullanabiliyoruz. Paylaşımlarıyla toplumun huzurunu, yapısını bozduğunu düşündüğümüz şahısları, diyelim Instagram’da çabucak bu münasebetleri gösterip şikayet edebiliyoruz.
var iseyalım ki bir influencer var ve 10 milyon takipçisi var. Bu kişi bir de canlı yayın açmış olsun. Canlı yayında kendisini izleyenlerin beğenmeyecekleri biçimde konuştuğunda, onu o an izleyen hayli sayıda kişi reaksiyon gösterebiliyor.
Hemen takipçiler birleşip bu fenomenin hesabını spamlayıp kapattırabiliyorlar. Hatta kimi vakit bu kadarla kalmayıp kişinin yalnızca fikirleri kendilerine uymuyor diye ekran imgeleri alarak onu öteki insanlara ifşa edebiliyorlar. bu biçimdece karalama ve linç kampanyaları başlattırılıyor.
Bu duruma maruz kalan birey, kendisini toplumsal medyada izleyen bireylerin fikir biçimlerini de cebe atmadan kafasına göre davranışlar sergilediğinde olacakları biliyor artık. Bu yüzden hesabı ikinci sefer açıldığında, tahminen artık kendi kitlesinin isteklerine bakılırsa konuştuğu yayınlar yapabiliyor veya içerikler üretebiliyor.
Gördüğünüz üzere toplumsal medyanın bu ‘engelleme’, ‘spamlama’, ‘şikayet etme’ ve ‘bildirme’ üzere özellikleri, suskunluk sarmalını besleyen ideolojik araçlara dönüşüyor. Tahminen gerçek hayatta birini susturmak o kadar kolay olmuyor ancak dijital ortamda bir tık ile işi çözebiliyorsunuz.
Bu araçlar insanların, daima kendilerini denetim etmelerine ve başkalarına karşı bir sorumluluk hissetmelerine yol açıyor. niye?
Çünkü birden fazla kişi, ”aman reaksiyon alırım, aman Ali İstek beyefendi ağzımızın tadı bozulmasın şimdi” diyerek toplumsal konularda görüş bildirmemeyi tercih ediyor. ”Bu insanların aksine, ben şu biçimde şu biçimde düşünüyorum” diyenler de küfürle, hakaretle, dokuz köyden kovulmakla kalıyorlar. Hatta kimi zaman demin de bahsetmiş olduğumiz üzere, şahsi hesaplarını tekrar kullanamayacak hale bile gelebiliyorlar.
Peki siz ne düşünüyorsunuz? Toplumsal medya zannedildiği gibi ‘ifade özgürlüğünün’ kabul gördüğü bir yer mi? Niyetlerinizi bizimle yorumlarda paylaşın.
- Kaynaklar: Marshall Mcluhan, DergiPark
- Görsel Kaynakları: Scala News, The Student Life, The New York Times, Vox, HS Insider, Fast Company