Toplumsal Medyada Popülerleşen ‘Kahverengi Gürültü’ Nedir?

Beykozlu

New member
Yorgun, üzgün, niyetli ve stresliyken çoğumuz müziğe sarılıyoruz. Aslında bizi konfor alanında hissettiren seslere sığınıyoruz. Zira tıpkı kokular üzere sesler de üzerimizde büyük ve farklı tesirlere sahip. Rahatça uykuya dalabilmek kimi vakit de sadece huzurlu hissetmek için beş saatlik yağmur sesi bile açabiliyoruz. Son periyotlarda bu durum biraz değişti.

Belli frekans aralıklarındaki sakinleştirici, odaklanmayı kolaylaştırdığı vadedilen sesleri dinlemek gitgide yaygınlaşan bir usul haline geldi. Bilhassa kahverengi gürültü yakın devirde Tiktok’ta viral oldu. Kahverengi gürültüyü dinleyerek birinci reaksiyonlarını kaydeden kullanıcıların paylaştıkları görüntüler epey popülerleşti. Kahverengi gürültünün ne olduğuna ve sahiden işe yarayıp yaramadığına gelin daima birlikte bir karşılık arayalım.

“Gürültünün de rengi mi olur?” demeyin, oluyormuş!


Belirli bir frekanstaki seslerin birbiri gerisine sık ve gevşek aralıklarla yinelanmasıyla ortaya çıkan ses örüntülerinin yoğunluğuna bakılırsa isimlendirilen gürültü çeşitleri bulunuyor. Bunlardan en ünlüsü, bir periyot insanlara anne karnındaki dinginliği anımsattığı söylenen beyaz gürültüydü. İnsanlar rahat bir uyku tecrübesi yaşabilmek için kullanıyordu.


Son dönemlerdeyse, dikkat eksikliği yaşayan insanların odaklanmasına yardımcı olduğu öne sürülen kahverengi gürültü, beyaz gürültünün tahtını elinden almış durumda.

Günümüzde odaklanamama ve her şeyi birebir anda epey fazla düşünmek, hepimize tanıdık bir durum aslında.



Bunu bir örnekle açıklayalım. Birtakım geceler epey uykumuz olduğu biçimde uyuyamadığımız oluyor. Uyumamız gerekirken kimi vakit gün ortasında yapılan kimi vakit de eski tartışmalarda söyleyebileceğimiz epeyce hoş cümleler geçiyor aklımızdan. Hatta o sırada sebepsiz yere Alarko kombi reklam müziği bile çalıyor zihnimizde.


Bunu bir toplantı ya da imtihan sırasında da yaşıyor olabiliriz. Çünkü zihnimiz dikkatimizi dağıtabiliyor. bu biçimde durumlarda daima yine eden ses örüntülerini dinlemek; çocukların eline oyuncak tutuşturmak üzere zihnimize oyalanacak bir şey vermeye benziyor. İşte birfazlaca kişi tarafınca, kahvrengi gürültünün tüm bu zihin dağınıklıklarını toparlamaya yardımcı olduğu sav ediliyor.

Kahverengi gürültü, bize yüksek bir dorukta rüzgarın uğultusunu dinliyor üzere hissettirebilir.


Her gürültü çeşidinin niye o renk ismini aldığına dair net bir görüş yok; fakat insan üzerinde yarattığı hislerden ve çağrışımlardan kaynaklandığını söyleyebiliriz. Kahverengi gürültü; ismi üzere yoğun gölgeli, dikkat çekici fakat yormayan bir tecrübe yaratmaya yardımcı gürültü çeşidi olarak isimlendiriliyor.

Bildiğimiz üzere toplumsal medyada bir şeyin viral olması fazlaca kolay bir hale geldi.


Her gün diğer bir akımın tanınan olduğu, gerçek ve yanlış bilginin ayırt edilmesinin zorlaştığı platformlarda bir müddetdir kahverengi gürültü gündem olmuş durumda. Binlerce gönderi içinden birini örnek olarak inceleyelim. TikTok’taki bir kullanıcı, DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu) sahibi bireyler için görüntüler paylaştığı hesabında kahverengi gürültüden bahsediyor.


Bahsi geçen hesap aslında DEHB olan şahıslar için hayatı kolaylaştırmayı sağlayacak bilgiler paylaşıyor. Kahverengi gürültünün odaklanmaya yardımcı olduğu ve rahatlama etkisi yarattığından bahsediyor. 60 saniye boyunca bu sesi dinletip izleyenlerin his ve reaksiyonlarını soruyor.

Gelen yorumlarda olumlu olduğu kadar olumsuz reaksiyonlar de mevcut.


Kullanıcıların dinlediği ses; birine zihnindeki fikirlerin üzerini bir battaniye üzere örterek zihnini susturduğunu hissettirirken diğer bir kullanıcının üzerinde ise birdenbire nükseden bir anksiyete tesiri yaratıyor. Bu noktada bahsi geçen terapi tesirinin aslında hayli şahsi bir durum olabileceği kararınu çıkarmak pek de çok kolay.

“Gürültü, bir insanı nasıl dinlendirebilir ki?” diye düşünmemiz epey olağan.


Bu durum, her işini müzik eşliğinde ya da TV karşısında halledenlerimize ya da müziksiz uyuyamam diyenlere tanıdık gelmiş olabilir. Kimilerimiz için fonda daima öteki bir dikkat ögesi olmak zorundaymış üzere. Aslında gürültü terapisinde odaklanma vadediliyor ancak herkeste tıpkı etkiyi yaratmıyor.


Uzmanlar tarafınca, DEHB tanısı olan şahıslarda olumlu tesirler yarattığı söyleniyor. Birtakım uzmanlara bakılırsa de bu bahisteki çalışmalar kâfi düzeyde değil. Bu niçinle uzmanlar içinde görüş farklılıkları bulunuyor.

Bu farklılıklara sebep olan deneylerden birinde DEHB’li çocuklara bir gürültü çeşidi dinletiliyor.


Genel bir muvaffakiyet testi esnasında okumakta zorlanan çocuklara, 30 dakika boyunca beyaz gürültü dinletiliyor. Dikkat eksikliği olan çocukların evvelki test sonuçları karşılaştırılıyor. Test neticelerina göre; okumakta kuvvetlik çeken çocukların genel başarı seviyesinde artış gözlemleniyor.


Yani gürültü terapisi yolu dikkat eksikliğinde bir ölçü olumlu sonuç sağlıyor da diyebiliriz. bir daha de uzmanların söylemiş olduğine nazaran bu kanının bilimsel olarak isimlendirilmesi için yeterli çalışma bulunmadığını hatırlatmakta yarar var.

Editörün notu:



Ben bu mevzuyu araştırırken tekraren sefer kahverengi gürültüye maruz kaldım. Her seferinde da mide bulantısı ve lakin başıma şiddetli bir darbe alırsam oluşabilecek bir baş ağrısı hissettim.

Tanı konulmadığı biçimde çoğunlukla dikkat dağınıklığı yaşayan biri olarak bu gürültü benim odaklanmama, dinlenmeme ya da huzurlu hissetmeme yardımcı olmadı. Bilakis bende yarattığı his, yağmurlu bir günde akşam trafiğine kalmışım hissiydi.


Uzmanlar her ne kadar bu sese uzun mühletler maruz kalmanın tehlikeli bir yanı olmadığını söylese de seslere hassasiyeti olan ve nörolojik rahatsızlıkları bulunan şahısların bu stil tanınan alternatif yollardan uzak durmasını tavsiye edebilirim.


Belki bunun yerine nitekim sizi dinlendirecek ya da zihninizi toparlayacak tabiata has seslerden ya da size düzgün geldiğine emin olduğunuz uzun çalma listelerinden, yararlanabilirsiniz.

  • Kaynaklar: The New York Times, TikTok
 
Üst