2022 Dünya Kupası’ndaki Akılalmaz Olaylar

Beykozlu

New member
Türkiye bu sefer Dünya Kupası’nda olmasa da biz dahil tüm sporseverlerin gözü Katar’da düzenlenen 2022 Dünya Kupası maçlarında… Önümüzdeki 1 ay boyunca sürecek turnuva boyunca, internet kullanmasının da tavan yapacağı düşünülüyor.

Ancak 2022 Dünya Kupası’nın daha evvelki etkinliklerden ayrılan tuhaf bir tarafı da var. Düzenlenmeye başladığı 1930 yılından bu yana dünya kültürlerinin birbirleriyle kaynaştığı bu aktiflikte teknoloji, tahminen de birinci kez neyi nasıl konuştuğumuzu bu kadar etkiliyor.

Katar’ın Dünya kupasına konut sahipliği yapacağı aslında 2010 yılından bu yana muhakkaktı:


Sadece 1 ay sürecek turnuva için Katar’da 12 yıldır, yaklaşık 5 milyon personelin çalışmasıyla 8 stadyum, sayısız otel ve binlerce aktiflik alanı inşaa edildi:


Hatta bu stadyumların sahip olduğu teknolojiler de merak konusu ama…


Stadyumlardaki soğutma sistemleri

…inşaatlar sırasında 6500’den çok göçmen emekçi ömrünü kaybetti:


()



Göçmen emekçi vefatları büyük tartışmaları, boykot hareketlerini birlikteinde getirdi ve taraftarlar, Katar’daki aktifliğe gitmeme kararları almaya başladılar. Katar’da hayatını kaybeden göçmen çalışanların sayısı, ülkedeki büyükelçilikler aracılığıyla edilinilip The Guardian tarafınca haberleştirilmiş ve Katar bu savları reddetmişti. Akabinde kaza geçiren göçmen emekçilerin tazminat üzere haklara kavuşması için çalışmalar yapıldı.

Turnuva için 220 milyar dolar para harcayan lakin 3 milyon nüfusu olan Katar’ın stadyumları doldurmak için tek güvendiği mevzu ise turizmdi:

Hamad Milletlerarası Havalimanı, Doha-Katar @Christopher Pike/Bloomberg
Katar’daki oteller @ArabianBusiness

Sözde her ülkeden kitleler halinde turistler gelecek ve harcanan 220 milyar dolar misliyle geri kazanılacaktı.

O da olmadı ve tezlere nazaran Katar, daha turnuva başlamadan her ülkeden gelecek makul sayıdaki taraflara günlük 250 riyal, yani 1300 TL fiyat teklif etti:

Almanya taraftarları @Hassan Ammar/AP

Üstelik ülke başına seçilecek bu 1600 taraftarın tüm masrafları karşılanacaktı. Maaşlı taraftarlardan beklentiler de çok sıradanti: En az 2 hafta boyunca kalmak, turnuva ve ülke hakkında toplumsal medyada olumlu paylaşımlar yapmak…

Hatta bir öteki teze nazaran her ülkenin formasını giyip marşını söyleyen aslen “Pakistanlı gündelikçi taraftarlar” ortaya çıkmaya başladı:

Sahte olduğu sav edilen taraftarlar @MLS Buzz/Twitter

Katar’ın hudut komşusundan gelen bu beşerler için günde 10 dolar fiyat ödendiği yazıldı.

Aslen Pakistanlı ancak türbinlerde Alman, İngiliz, Norveçli olan taraftarlar birden hortlayınca her şey fıkraya dönüştü, şu biçimde görüntüler görmeye başladık:


Katar hükümetinin talebiyle FIFA, turnuvadan iki gün evvel stadyumlarda alkol satışını yasakladı ve LGBT taraftarlara karşı tedbirler alındı. FIFA Lideri yansılar karşısında da batılı ülkeleri suçladı:


FIFA Lideri Gianni Infantino @GettyImages

“Eğer bu en büyük sıkıntı ise ben istifa edip plaja yatmaya gidiyorum. Müslüman ülke olunca büyük bir sorun oluyor! Bu son dakika değişikliğinin niçini, o ana kadar yapıp yapamayacağımızı görmekti”

“Ben şüphesiz Katarlı değilim, Arap değilim, Afrikalı değilim, gay değilim, engelli ya da göçmen emekçi değilim. Fakat onları anlıyorum zira yabancı bir ülkede, bir yabancı olarak ayrımcılığa uğramak ne demek biliyorum.”

“Eğer Avrupa bu göçmenlerin mukadderatını nitekim önemsiyorsa, Katar’ın yaptığı üzere hukuksal yollar açarak, bu şahısların Avrupa’ya çalışmaya gelmesinin önünü açar. Onlara bir gelecek ve biraz umut sağlar.”


Tirbünlerde alkol tüketmeye alışkın yabancı taraftarlar, birdenbire gelen alkol yasağına karşı şu biçimde tahliller geliştirdiler:


Yasaklar alkolle hudutlu kalmadı olağan olarak:


  • Stat etrafındaki barlar, maçtan daha sonra 1 saat açık kalması kararlaştırıldı
  • Toplum ortasında flörtleşmek yasaklandı
  • Amigo bayanlar omuzdan dize kadar örtülü kıyafetlerle mütevazı giyinmek zorunda
  • Yüksek sesli müzik dinlemek ve küfür etmek yasak.
  • Domuz eti tüketmek yasak.
Hal bu biçimde olunca turistlerin değerli bir kısmı, baskılar ve yasaklar niçiniyle Dubai’deki otellerde kalmayı tercih etmeye başladı. Çünkü Dubai, daha esnek ve batı kültürüne uygun kurallara sahip bir Arap ülkesi.

Bir yasak da direkt saha içine uygulandı: LGBT+ topluluğuna sembolik olarak dayanak verme manası taşıyan One Love kol bandının takılması yasaklandı, takan futbolcuya sarı kart verileceği belirtildi:


Takım kaptanları tarafınca klasik kol bandı yerine tercih edilen bu kol bandı, birinci vakit içinderda Hollanda tarafınca kullanılmıştı. Akabinde bir hayli Avrupa ülkesi tarafınca desteklendi. Lakin FIFA Katar’da yasakladı bu bandı, hatta para cezası yanına bir de takana sarı kart cezası eklendi. Grup kaptanlarının kart görmemesi için ülkeler bu pazu bandından vazgeçmek zorunda kaldılar.

Tüm bu tartışmaların gölgesinde gerçekleştirilen turnuva açılış seramonisinde kılıçlar konuşunca dünya, kültürlerin kaynaştığı bu aktifliğe biraz kuşkuyla yaklaşmaya başladı:

@FIFA

Tabii ki ellerinde kılıçlarla sahnede dolaşan bir tabur erkeğin bu gösterisi, ülke külçeşidinin bir yansımasıydı. elbette o an kimse ziyan görmedi. Lakin bu kültürel göstergelerin, yapılırken 6500 personelin ömrünü kaybettiği stadyumlardan birinde sergilenmesi kutupları keskinleştiriyordu.

İklim, fırsat eşitsizliği, açlık ve gelir adaletsizliği üzere sıkıntılara parmak bastığı aktivist kimliğiyle tanınan ünlü oyuncu Morgan Freeman da açılışta konuştu:


İşçi ölümlerinin gerçekleştiği bir tertibe katılması sebebiyle topa tutuldu Morgan Freeman. Birden fazla insan, kendisinden yaşananlara reaksiyon göstermesini bekledi. Toplumsal medyada oldukcaça paylaşılan “İnsanlık, Afrikalı bir anne çocuğuna ‘Tabağındaki yemek bitecek’ diye bağırdığında kurtulacak.” kelamı falan da hatırlatıldı natürel. Lakin Freeman yalnızca işini yaptı.

Ayrıca Freeman, Katar’ın tanınan YouTuber’ı Ghanim al-Muftah ile insan hakları ve beraberlik iletileriyle dolu bir konuşma da yaptı. al-Muftah bu sırada Kur’an okudu, akabinde ikili Michalengelo’nun Adam’in Yaradılışı tablosunun bir versiyonunu canlandırdı:

@FIFA

Bu ortada bilmeyenler için Morgan Freeman, birinci sefer sembolik bir biçimde “yaratıcı” rolünü üstlenmiyor. Kendisi bir hayli dini motif ve hiciv içeren 2003 yapımı Bruce Almighty (Aman Tanrım) sinemasında İlah karakteriyle beyaz perdeye çıkmıştı.

Bir de bedevi entarili maskot çıktı alışılmış ortaya…


Casper’ın Orta Doğu esintileri taşıyan bir versiyonu üzereydi. Katar’ın bu aktiflikle batı ülkelerin hakimiyetinde olan tanınan kültürü yapıbozuma uğratma eforunun bir eseriydi bu maskot da… Natürel evvelki Dünya Kupası maskotlarından fazlaca daha şirin ve güzel bir dizayna sahip olduğunu söylemek mümkün.

Ronaldo ve Messi’nin olay yaratan fotoğrafı da birinci bakışta aşikâr olmasa da Dünya Kupası göndermesine sahipti:

Ronaldo ve Messi’ni tıpkı anda paylaştığı fotoğraf

İkilinin üzerine satranç oynadığı Louis Vuitton çantası, aslında Dünya Kupası’nın taşındığı çantanın ta kendisi. Üzerinde oynanan satranç oyunu da aslında sahiden oynanmış ve birliktee bitmiş bir oyun. Daha fazla ayrıntısı aşağıdaki içeriğimizde bulabilirsiniz:

İngiltere – İran maçının başında İranlı futbolcular, ülkelerindeki protestoya dayanak verme maksadıyla ulusal marşlarını okumadılar:


Ülke idaresi başı açık gezdiği için gözaltına alınan ve bu sırada baskıcı rejim polisi tarafınca 16 Eylül 2022 tarihinde öldürüldüğü söylenen Masha Amini’nin cinayetinden sorumlu tutuluyor. Furbolcular da Amini hadisesinden daha sonra sokağa dökülen halka takviye vermek hedefiyle mevcut rejime ilişkin ulusal marşı okumayarak reaksiyon gösterdiler.

Taraftarlar da enteresan olaylar yaşamaya başladılar. Güvenlik nazaranvlileri, maç izlemeye gelen futbol müellifi Grant Wahl’dan üstündeki tişörtü değiştirmesini istemişler, niçini de gökkuşağı desenli olması:


“Güvenlik bakılırsavlisi ABD-Galler maçı için geldiğim stadyuma beni almadı. “

Grant’ın bu paylaşımına Katar’ın tanınmış bilim insanlarından Dr. Nayef Bin Nahar da şöyleki cevap verdi:


“Bir Katarlı olarak gurur duyuyorum. Batılılar bedellerinin kozmik olmadığını ne vakit anlayacak bilmiyorum. Eşit derecede hürmet gösterilmesi gereken farklı kıymetlere sahip öteki kültürler de vardır. Unutmayalım ki Batı insanlığın sözcüsü değildir.”

Kültürel beraberlik sembolü olan bir aktifliğin kültürel çatışmaya dönüştüğünü gösteren bu son olayla birlikte görüyoruz ki Katar, aslında sahip olduğu pahaları batılı ülkelere göstermeye çalışıyor.

Görünen o ki aktiflik boyunca futbol haricinde daha bir hayli olayı tartışacağız. 2022 Dünya Kupası hakkında daha fazla içeriğimize göz atmayı unutmayın, niyetlerinizi yorumlar kısmına bekliyoruz:
 
Üst