Prostat nedir?
Prostat, idrar torbasının çıkışında yer alan ve ortasından idrar kanalı geçen ceviz büyüklüğünde bir organdır. Sırf erkeklerde bulunur ve menide bulunan bir sıvıyı salgılar. Erkekler yaşlandıkça prostat bezi de büyür ve bu büyüme ömür uzunluğu sürer.
Prostat niye büyür?
Uygun huylu prostat büyümesi (BPH), sık görülen bir durumdur. BPH prostat kanseri değildir, ancak ilerleyen yaşla bir arada ikisinin birlikte görülme sıklığı artar. Yeterli huylu prostat büyümesi, yaşlanmayla birlikte erkeklerde oluşan hormonal değişikliklerle alakalıdır. Prostat büyümesinin sebepleri günümüzde hala tam olarak bilinmemekte, lakin erkeklik hormonu (testosteron) ve östrojenin, büyüme üzerine önemli bir rolü bulunduğu düşünülmektedir. Ergenliktilk evvel testisleri alınan erkeklerde BPH gelişmez. ötürüsıyla yaş ve erkeklik hormonu etyolojide rol oynar.
Prostat bezi, erkeklerde 30’lu yaşlarda büyümeye başlar ve hayatın sonuna kadar bu büyüme devam eder. 50 yaşın üstündeki adamların yarısında prostat büyümesi görülürken, 60 yaş daha sonrası bu oran %65’e çıkmaktadır. 80’li yaşlarla bir arada de büyüme oranı % 90’ı geçmektedir. Büyüyen prostat dokusu herkeste birebir belirtiyi vermiyebilir.
Prostat belirtileri genç yaşlarda görülebilinir mi?
Genelde 40 yaşından evvel klinik BPH semptomu görülmez. Çok erken yaşlarda şikayetler oluşmuşsa, enfeksiyon, prostat iltihabi, üriner sistem taşı, üretral darlık üzere öteki bir sebep aramak gerekir.
BPH nın belirtileri nelerdir ?
Şikayetlerin ana niçini, büyüyen prostatın, mesane çıkışında idrar yoluna baskı yapması niçiniyle ortaya çıkmaktadır. Belirtiler yavaş geliştiği için, birçok hasta bunu olağan karşılayabilir. kimi vakit de, tıkamaya bağlı sık sık idrar ve idrar kaçırma üzere belirtilerde olabilmektedir. Bu şikayetleri işeme ve depolama belirtileri olmak üzere ikiye ayırıyoruz.
A- İşeme belirtileri
Tedaviyi ihmal eden hastalarda; mesanenin yavaş yavaş işlevini kaybetmesi, idrar yolu iltihap, çok kanama, mesane taşı, böbreklerde bozulma ve böbrek yetmezliği gelişebilir.
Üstte saydığınız şikayetleri yalnızca uygun huylu prostat büyümesi mi yapar? Diğer hastalıklar da buna sebep olabilir mi ?
Alt idrar yolu semptomları olarak isimlendirilen bu şikayetlerin sebebi, sıklıkla BPH yani prostat büyümesi olabilir. Bunun haricinde bu şikayetleri yapan öbür hastalıklar da vardır.Başlıcaları:
Hastanın şikayeti ve hastalık derecesine bakılırsa tedavi planlanır. Hastanın şikayetleri yavaşça derecede ise; izlem ve hayat stili değişikliği; orta derecede ise ilaç tedavisi ileri seviyede ise cerrahi tedavi önerilir.
Prostat büyümesinde hastanın şikâyetlerini azaltmak için ömür üslubunda nasıl düzenlemeler yapılır?
Hastanın idrar ölçüsünü artıracak alkol ve kafein içeren içeceklerden uzak durması gerekir. Hasta gündüzleri seyahat ediyor ve sık tuvalete gitmekten şikayet ediyorsa, gündüz saatlerinde sıvı alımını kısıtlaması kendisi için rahatlatıcı olabilir. İşeme üzerine tesiri olan ilaçların kullanım vakit içinderı (idrar söktürücüler vb.) hastanın şikayetlerine bakılırsa düzenlenmelidir. Bunun haricinde arka arda iki sefer idrar yapmak, hastaların şikayetlerini azaltabilir. Prostat hastalarının kabızlığa karşı tedbir almaları ve beslenme sistemlerini buna bakılırsa oluşturmaları önerilir. Ayrıyeten nizamlı spor ve antrenman de yarar sağlar.
İlaç kullanımı gereken hastalar için tedavi süreci nasıl planlanır?
Tüm Güzel huylu prostat ameliyatlarında; prostatın yalnızca büyüyen ve idrar kanalına baskı yapan iç kısmı çıkartılır. Prostatın kapsül dediğimiz dış kısmı kalır, ve maalesef ilerleyen vakitte bu kısımdan kanser gelişebilir. Ameliyat öncesi prostat kamseri açısından bedellendirilen ve kanser tespit edilmiyen hastalarda da, yaş ilerledikçe prostat kanseri gelişme ihtimali bulunmaktadır.
Prostat, idrar torbasının çıkışında yer alan ve ortasından idrar kanalı geçen ceviz büyüklüğünde bir organdır. Sırf erkeklerde bulunur ve menide bulunan bir sıvıyı salgılar. Erkekler yaşlandıkça prostat bezi de büyür ve bu büyüme ömür uzunluğu sürer.
Prostat niye büyür?
Uygun huylu prostat büyümesi (BPH), sık görülen bir durumdur. BPH prostat kanseri değildir, ancak ilerleyen yaşla bir arada ikisinin birlikte görülme sıklığı artar. Yeterli huylu prostat büyümesi, yaşlanmayla birlikte erkeklerde oluşan hormonal değişikliklerle alakalıdır. Prostat büyümesinin sebepleri günümüzde hala tam olarak bilinmemekte, lakin erkeklik hormonu (testosteron) ve östrojenin, büyüme üzerine önemli bir rolü bulunduğu düşünülmektedir. Ergenliktilk evvel testisleri alınan erkeklerde BPH gelişmez. ötürüsıyla yaş ve erkeklik hormonu etyolojide rol oynar.
- Yaşlanmayla birlikte erkeklerde, kanda etkin testosteron hormonu seviyesi azalmaya ve bu düşüşle kandaki östrojen hormonu düzeyi artmaya başlar. Hayvan çalışmasında, prostat ortasında daha faal rol alan östrojen hormonu kimi temel hücreleri tetiklediği gösterilmiştir.
- Yaşla birlikte kandaki testosteron seviyesinin azalmasına karşın, prostat bezinde testosteron hormonunun etkin hali olan dihidrotestosteron (DHT) seviyelerinin arttığı ve biriktiğini gösterilmiştir. Artan DHT ölçüsü prostat hücrelerinde gelişimi tetiklediği düşünülmektedir.
- Kimi kimyasal ve çevresel kimi faktörler/ Genetik faktörler
Prostat bezi, erkeklerde 30’lu yaşlarda büyümeye başlar ve hayatın sonuna kadar bu büyüme devam eder. 50 yaşın üstündeki adamların yarısında prostat büyümesi görülürken, 60 yaş daha sonrası bu oran %65’e çıkmaktadır. 80’li yaşlarla bir arada de büyüme oranı % 90’ı geçmektedir. Büyüyen prostat dokusu herkeste birebir belirtiyi vermiyebilir.
Prostat belirtileri genç yaşlarda görülebilinir mi?
Genelde 40 yaşından evvel klinik BPH semptomu görülmez. Çok erken yaşlarda şikayetler oluşmuşsa, enfeksiyon, prostat iltihabi, üriner sistem taşı, üretral darlık üzere öteki bir sebep aramak gerekir.
BPH nın belirtileri nelerdir ?
Şikayetlerin ana niçini, büyüyen prostatın, mesane çıkışında idrar yoluna baskı yapması niçiniyle ortaya çıkmaktadır. Belirtiler yavaş geliştiği için, birçok hasta bunu olağan karşılayabilir. kimi vakit de, tıkamaya bağlı sık sık idrar ve idrar kaçırma üzere belirtilerde olabilmektedir. Bu şikayetleri işeme ve depolama belirtileri olmak üzere ikiye ayırıyoruz.
A- İşeme belirtileri
- İdrarin zayif ve ince gelmesi
- Çatallı ve dağınık idrar yapma
- Kesik kesik idrar yapma
- Ikınarak ve zorlanarak idrar yapma
- İdrar yapmaya başlamadan evvel bekleme
- İdrar yapmanın epey uzun sürmesi
- İşeme daha sonrası idrarın tam boşalmadığı hissi
- İdrar daha sonrası iç çamaşıra idrar damlaması
- Sık sık idrar yapma gereksinimi
- Gece sık idrara çıkma
- Ani idrar yapma muhtaçlığı ve idrarı bekletememe
- Lavaboya yetişene kadar idrar kaçırma
Tedaviyi ihmal eden hastalarda; mesanenin yavaş yavaş işlevini kaybetmesi, idrar yolu iltihap, çok kanama, mesane taşı, böbreklerde bozulma ve böbrek yetmezliği gelişebilir.
Üstte saydığınız şikayetleri yalnızca uygun huylu prostat büyümesi mi yapar? Diğer hastalıklar da buna sebep olabilir mi ?
Alt idrar yolu semptomları olarak isimlendirilen bu şikayetlerin sebebi, sıklıkla BPH yani prostat büyümesi olabilir. Bunun haricinde bu şikayetleri yapan öbür hastalıklar da vardır.Başlıcaları:
- Mesane çok aktivitesi yahut mesanenin az çalışması
- Nörojen mesane bozuklukları
- Mesane tümörü
- Üreter alt uç taşları
- Prostat iltihabı ve/veya idrar yollarında iltihap olması
- İdrar kanalı darlığı
- Yabancı cisim
- İdrar tahlili/ idrar kültürü
- Böbrek işlev testleri
- Üroflowmetri (İdrar akım testi)/ İşeme daha sonrası kalan idrar ölçüsü ölçümü
- Kanser kuşkusu olan hastalara PSA (Prostat spesifik antijen) testi
- Parmakla makkatan muayene
- Ultrasonografi ve gerekirse Sistoskopi
Hastanın şikayeti ve hastalık derecesine bakılırsa tedavi planlanır. Hastanın şikayetleri yavaşça derecede ise; izlem ve hayat stili değişikliği; orta derecede ise ilaç tedavisi ileri seviyede ise cerrahi tedavi önerilir.
Prostat büyümesinde hastanın şikâyetlerini azaltmak için ömür üslubunda nasıl düzenlemeler yapılır?
Hastanın idrar ölçüsünü artıracak alkol ve kafein içeren içeceklerden uzak durması gerekir. Hasta gündüzleri seyahat ediyor ve sık tuvalete gitmekten şikayet ediyorsa, gündüz saatlerinde sıvı alımını kısıtlaması kendisi için rahatlatıcı olabilir. İşeme üzerine tesiri olan ilaçların kullanım vakit içinderı (idrar söktürücüler vb.) hastanın şikayetlerine bakılırsa düzenlenmelidir. Bunun haricinde arka arda iki sefer idrar yapmak, hastaların şikayetlerini azaltabilir. Prostat hastalarının kabızlığa karşı tedbir almaları ve beslenme sistemlerini buna bakılırsa oluşturmaları önerilir. Ayrıyeten nizamlı spor ve antrenman de yarar sağlar.
İlaç kullanımı gereken hastalar için tedavi süreci nasıl planlanır?
- Günümüzde kullanılan ilaçların prostat büyümesini tedavi edici bir tesiri bulunmamaktadır. Prostat büyümesinde ilaç tedavisi, hastaların şikayetlerini azaltmaya yönelik uygulanmaktadır.
- İlaç tedavisi olarak en sık kullanılan ve prostatın niye olduğu tıkanmayı en süratli biçimde rahatlatan “alfa bloker” ismi verilen ilaçlardır.
- Bunun haricinde prostat büyüklüğü 35 gramın üzerinde olan hastalarda prostatın büyümesini durduran ve boyut olarak küçülme sağlayan “5 alfa redüktaz inhibitörleri” denilen küme da mevcuttur.
- Bu ilaçların aktifliği tertipli kullanım daha sonrası 9 aydan daha sonra başlar.
- Şayet hasta sık sık tuvalete gidiyorsa ve kendisine çok etkin mesane tanısı konulmuşsa, bu biçimde tedaviye “anti-kolinerjik kümesi”ilaçlar eklenir.
- Son senelerda sertleşme üzerine tesirli “Fosfodiesteraz 5 inhibitörü” kümesi ilaçların tertipli kullanımda işeme şikayetlerini düzenlediği kanıtlanmıştır.
- Geceleri uykudan tuvalete gitmek için sık sık uyanan hastalar için de özel ilaçlar bulunmaktadır.
- İlaç tedavilerine karşın hastanın işeme şikayetleri devam ediyorsa
- yinelayan idrar yolu enfeksiyonları
- İdrarda önemli kanama görülüyorsa
- Hastaya idrar yapamadığı için sonda takılmak durumunda kalınmışsa
- Prostattan dolayı böbrekler bozulma olmuşsa
- Prostata bağlı mesane ortasında taş oluşmuşsa
- İşeme daha sonrası mesane ortasında kalan idrar ölçüsü fazla ise
- Kapalı prostat ameliyatı
- Transüretral prostat rezeksiyonu (TUR-P): aletin ucunda elektrikli bir tel kullanılarak prostatın büyüyen kısmı kesilerek çıkarılıR.
- Lazer ile prostat ameliyatI (HOLEP): Yine işeme kanalından girilip prostatın portakal soyar üzere soyulduğu “Holmiyum enükleasyon” metodudur.Her büyüklükteki prostat için yapılabilinen bu usul, bilhassa büyük prostatlar için kanama, hastahanede yatış, ameliyat daha sonrası idrarda yanma ve yinedan ameliyat ihtiyacı açısından son derece avantajlı ve konforlu bir formüldü.
- Açık prostat ameliyatı: Bilhassa büyük 80-90 gr dan büyük prostat dokusunun varlığında tercih edilen bir usuldür. Karından girilerek yapılan açık ameliyatta prostata ek olarak idrar torbası da kesilir. Hastanede kalma müddeti uzar ve kanama ihtimali yüksektir. Bu yüzden çok gerekmedikçe bu formül tercih edilmez.
- Kapalı prostat ameliyatı
- Kanama, prostat ameliyatından daha sonra görülen en sık komplikasyondur. HoLEP ve gibisi lazer cerrahisinde neredeyse hiç kanama olmamaktadır.
- İdrar kanallarında darlık, nadiren gelişen ancak olduğunda hem hekim birebir vakitte hasta için can sıkan bir komplikasyondur. Üretra darlığı olmaması için mümkün olduğunca ince aletler ile çalışmak ve aletlerin bakımının tam olması kıymetlidir.
- Enfeksiyon, ameliyat daha sonrası idrar yollarında görülebilir.
- Meninin geri kaçması, prostat dokusu büsbütün temizlendiği için orgazm anında meni geriye gerçek mesaneye kaçar ve çabucak sonrasında idrarla atılır. Bu durumun sıhhat açısından ziyanı yoktur.
- Şayet bir hastanın sertleşme işlevleri prostat ameliyatı öncesi olağansa; prostat büyümesi niçiniyle yapılan çağdaş ameliyatlar daha sonrası sertleşme bozukluğu görülme ihtimali yok denecek kadar azdır.
- Prostat ameliyatlarından daha sonra çoğunlukla dışarıya atılan meni ölçüsünde azalma olur. Zira prostat kazındığı için yumurtalıklardan dışarıya çıkan meninin bir kısmı idrar torbasına, bir kısmı dışarıya atılır. Bu durum çocuk düşünen baba adayları için kıymet arz eder.
Tüm Güzel huylu prostat ameliyatlarında; prostatın yalnızca büyüyen ve idrar kanalına baskı yapan iç kısmı çıkartılır. Prostatın kapsül dediğimiz dış kısmı kalır, ve maalesef ilerleyen vakitte bu kısımdan kanser gelişebilir. Ameliyat öncesi prostat kamseri açısından bedellendirilen ve kanser tespit edilmiyen hastalarda da, yaş ilerledikçe prostat kanseri gelişme ihtimali bulunmaktadır.