Uyku Evreleri
Uyku, insan ömrünün yaklaşık 3’te birini oluşturmaktadır. Uykunun esas iki ana evresi
vardır: Non-REM (N-REM) ve REM evresi. REM uykusu faal uyku, hayal gördüğümüz uyku
evresi olarak isimlendirilir. N-REM evresi ise kendi ortasında 3 evreye ayrılır (N1,N2 ve N3
evresi).
N1 Evresi : Uyanıklık durumundan uykuya geçiş basamağıdır. Teta dalgalarının görüldüğü bu
evre uyuklama durumu olarak da isimlendirilir. Teneffüs yavaşlar, kalp atış suratı seyrelir ve
gözlerde yavaş hareketler sergilenir. Bu safhada teneffüs yavaş ve sistemlidir, kalp vurum
oranı azalır, gözler yavaş dönme hareketleri gösterir. Uykuya geçişin birinci kademesi olduğu için
kas tonusunda tam bir gevşeme ve bilinçlilik durumundan büsbütün kopma çabucak hemen görülmez.
Bu evrede görülen başka bir özellik de “Düşme Hissi- Hipnik Sıçrama” ismi verilen durumdur.
Kas seğirmesi olarak nitelendirilen bu durum, hayal ve gerçeklik içinde “zihin tarafınca
bir yerden düşüyormuş” hissi ortaya çıkarır.
N2 Evresi : Uykunun biraz daha derinleşmeye başladığı evredir. Göz hareketleri kesilir ve
kaslarda gevşeme görülür. Uyku iğcikleri ve K- Komplekslerinin görüldüğü bu evre, dış
dünyaya ait algılamaların önüne geçerek daha rahat bir uyku uyuyabilmemizi sağlar.
N3-4 Evresi : En derin uykunun görüldüğü evre olmasıyla bir arada bu evrede uyandırılan kişi
vücudunda uyuşukluk hissedebilir. Delta dalgalarının görüldüğü bu evrede yavaş dalga
uykusuyla dış dünyaya ait kopukluk kelam konusudur. Parasomniler (Uykuya eşlik eden
durumlar: Uyurgezerlik, uykuda konuşma, vb.) bu evrede yaşanır.
REM Evresi : Süratli göz hareketleri evresi olarak da isimlendirilir. N-REM evresinden yaklaşık
90 dakika daha sonrasında REM evresine geçiş görülür. Düşlerin büyük bir kısmı bu evrede
görülmekle birlikte göz ve teneffüs kasları haricinde iskelet kaslarının tonusu bu evrede
kaybolur. REM periyodunda görülen düşlerin hatırlanma oranı çok yüksektir.
Uyku Süresi
Yaş, cinsiyet, beslenme formu, fizikî aktivite, sıhhat durumu, çevresel ortam, genetik alt yapı
ve ferdi özellikler uyku müddetini belirleyen niçinler olarak ele alınabilir. Yetişkin kişilerde
uyku mühleti 4 – 11 saat içinde değişkenlik gösterebilmektedir. Bebeklerde 20-22 saat,
çocuklarda 10-12 saat, yetişkinlerde 6-8 saat, 60 yaş ve üzeri bireylerde 5-6 saat uyku normal
olarak kabul edilir. (Uzunkulaoğlu, 2013).
Uyurken Yaşanan Düşme Korkusu
Analitik Psikoloji Kuramının sahibi Carl Jung, Kolektif Bilinçdışı kavramıyla atalarımızdan
bize miras kalan ortak ruhsal kimlik yahut genler yoluyla aktarılan ortak bilinçdışı nesne
olduğunu ileri sürmüştür. İnsanın ruhsal kimliğinde yer alan ortak bilinçdışı, tüm insanların
geçmişini kapsayan izlerden oluşur. Bu izler bilhassa düşlerimizde ortaya çıkar. (Fordham,
2011: 27’den akt. SUNAL KIZIL, 2015). Bu doğrultuda atalarımızın ortak mirası olarak
genler yoluyla bize aktarılmış olan uyurken yaşanan düşme kaygısının kaynağının geçmişe
dayandığını söyleyebiliriz.
Uyku, insan ömrünün yaklaşık 3’te birini oluşturmaktadır. Uykunun esas iki ana evresi
vardır: Non-REM (N-REM) ve REM evresi. REM uykusu faal uyku, hayal gördüğümüz uyku
evresi olarak isimlendirilir. N-REM evresi ise kendi ortasında 3 evreye ayrılır (N1,N2 ve N3
evresi).
N1 Evresi : Uyanıklık durumundan uykuya geçiş basamağıdır. Teta dalgalarının görüldüğü bu
evre uyuklama durumu olarak da isimlendirilir. Teneffüs yavaşlar, kalp atış suratı seyrelir ve
gözlerde yavaş hareketler sergilenir. Bu safhada teneffüs yavaş ve sistemlidir, kalp vurum
oranı azalır, gözler yavaş dönme hareketleri gösterir. Uykuya geçişin birinci kademesi olduğu için
kas tonusunda tam bir gevşeme ve bilinçlilik durumundan büsbütün kopma çabucak hemen görülmez.
Bu evrede görülen başka bir özellik de “Düşme Hissi- Hipnik Sıçrama” ismi verilen durumdur.
Kas seğirmesi olarak nitelendirilen bu durum, hayal ve gerçeklik içinde “zihin tarafınca
bir yerden düşüyormuş” hissi ortaya çıkarır.
N2 Evresi : Uykunun biraz daha derinleşmeye başladığı evredir. Göz hareketleri kesilir ve
kaslarda gevşeme görülür. Uyku iğcikleri ve K- Komplekslerinin görüldüğü bu evre, dış
dünyaya ait algılamaların önüne geçerek daha rahat bir uyku uyuyabilmemizi sağlar.
N3-4 Evresi : En derin uykunun görüldüğü evre olmasıyla bir arada bu evrede uyandırılan kişi
vücudunda uyuşukluk hissedebilir. Delta dalgalarının görüldüğü bu evrede yavaş dalga
uykusuyla dış dünyaya ait kopukluk kelam konusudur. Parasomniler (Uykuya eşlik eden
durumlar: Uyurgezerlik, uykuda konuşma, vb.) bu evrede yaşanır.
REM Evresi : Süratli göz hareketleri evresi olarak da isimlendirilir. N-REM evresinden yaklaşık
90 dakika daha sonrasında REM evresine geçiş görülür. Düşlerin büyük bir kısmı bu evrede
görülmekle birlikte göz ve teneffüs kasları haricinde iskelet kaslarının tonusu bu evrede
kaybolur. REM periyodunda görülen düşlerin hatırlanma oranı çok yüksektir.
Uyku Süresi
Yaş, cinsiyet, beslenme formu, fizikî aktivite, sıhhat durumu, çevresel ortam, genetik alt yapı
ve ferdi özellikler uyku müddetini belirleyen niçinler olarak ele alınabilir. Yetişkin kişilerde
uyku mühleti 4 – 11 saat içinde değişkenlik gösterebilmektedir. Bebeklerde 20-22 saat,
çocuklarda 10-12 saat, yetişkinlerde 6-8 saat, 60 yaş ve üzeri bireylerde 5-6 saat uyku normal
olarak kabul edilir. (Uzunkulaoğlu, 2013).
Uyurken Yaşanan Düşme Korkusu
Analitik Psikoloji Kuramının sahibi Carl Jung, Kolektif Bilinçdışı kavramıyla atalarımızdan
bize miras kalan ortak ruhsal kimlik yahut genler yoluyla aktarılan ortak bilinçdışı nesne
olduğunu ileri sürmüştür. İnsanın ruhsal kimliğinde yer alan ortak bilinçdışı, tüm insanların
geçmişini kapsayan izlerden oluşur. Bu izler bilhassa düşlerimizde ortaya çıkar. (Fordham,
2011: 27’den akt. SUNAL KIZIL, 2015). Bu doğrultuda atalarımızın ortak mirası olarak
genler yoluyla bize aktarılmış olan uyurken yaşanan düşme kaygısının kaynağının geçmişe
dayandığını söyleyebiliriz.