Beykozlu
New member
Son vakit içinderda toplumsal medyada bir çok popülerleşen ‘oversharing’ kavramı; insanların, kendileri hakkında gerekli gereksiz epey fazla ayrıntısı herkese anlatmaları anlamına geliyor. Misal kardeşlerinize bir çocukluk anınızdan yahut başınızdan geçen makus bir hadiseden rahatlıkla bahsedebiliyorsunuz. Lakin bunları bir de hiç tanımadığınız yahut az samimi olduğunuz bireylere anlattığınızı düşünün.
Hadi gelin, kimin düzgün kimin makus niyetli olduğunu bilmeden, aklımıza gelen her şeyi herkese anlatmanın niye ziyanlı olabileceğine bir bakalım.
Fazla paylaşmanın asıl tehlikesi toplumsal medyada…
Çoğunuzun bildiği üzere mahrem, bizim toplumumuzda epeyce kıymetli bir husustur. Bu yüzden evvelden herkes yediğini, içtiğini, sahip olduğu şeyleri başkalarından saklı tutmaya yönelik bir paha algısına sahipti. Zira ”olan var olmayan var”, ”alabilen var alamayan var” biçiminde düşünülüyordu.
Şimdilerde Twitter, Instagram yahut Facebook üzere toplumsal medya platformlarının rastgele birinde, beşerler yediklerini, içtiklerini bırakın, yaşadıkları gizli kalması gereken travmalarını bile herkesle paylaşabiliyor.
Diyelim x şahsının bağ sıkıntıları var, bunu kendisini hiç tanımayan 5.000 takipçisiyle kolayca paylaşabiliyor; hatta paylaşmak zorundaymış üzere hissediyor.
İşte toplumsal medyada oversharing yapan beşerler, günde saat başı yahut dakika başı fark etmeksizin devamlı paylaşım yapabiliyor. Toplumsal platformlar, bireylere fotoğraf, görüntü, ses kaydı ve metin üzere özellikler sunarak çeşitli gönderiler atmalarına aracı oluyor.
Bu da aslında bu durumun dijital mecralarda niye yaygın olduğunu bizlere açıklıyor. Zira bu sayede bir kişi, Instagram hesabından anında canlı yayın açıp görüntüler yükleyebilme imkanına kolay kolay sahip olabiliyor.
Dijital çağın yarattığı bir sorun (patoloji) olan ve kaçırma korkusunu söz eden FOMO, kullanıcıların öbür kullanıcılarla yarış haline girmelerine yol açabiliyor. Y bireyi, S şahsının gittiği tatilleri, cümbüş parklarını vb. yerleri görür görmez ”ben de yapmalıyım” hissine kapılabiliyor.
Bu da Y’de çabucak bu hayata geçirdiklerini başkalarıyla paylaşma isteğini doğuruyor. bu biçimdece Y bireyi, başkalarına ”bakın ben de gidiyorum, ben de yapıyorum” bildirisini verip bir şeyleri kaçırmadığını göstermiş oluyor.
Oversharing, toplumsal medyadaki ifşa ve linç külçeşidini de besliyor.
Zaman vakit birilerine kızarız, küseriz ve sinirleniriz; bundan doğal ne var ki? Ancak kendini çok anlatan beşerler; birilerine kızdıklarında, çabucak o kişiyi diğerleri tarafınca linç ettirmek için harcayabiliyor. Tahminen de epey sıradan ve konuşularak halledilecek bir mevzuyu ifşa ettikleri yetmezmiş üzere, o bahsin muhatabını da hedef gösterici yazılar yazabiliyorlar.
Ayrıca bu tip içerikler, bir bakmışsınız binlerce fav, yüzbinlerce like almış. Çünkü bu tip şeyler günümüzde ‘özgün olmak’ ve ‘yapılan yanlışa susmamak’ üzere görülebiliyor. Bundan ötürü de bir anda kişinin takipçi sayısı, 10.000’den 20.000’e çıkabiliyor.
Not düşmek kıymetli: Burada ortada hakikaten çok insani ve sıradan durumlar olduğunda çabucak toplumsal medyasına bunu yazmayı yeğleyenleri odağa alıyoruz. Nitekim önemli ve hayati bahisleri tenzih ediyoruz.
Sosyal medya hesaplarınızı bir denetim edin isterseniz zira yalnızca insanlara bir şeyler anlatmak ve dikkat çekmek için yapılan temelsiz paylaşımlar suç kapsamına giriyor.
Genelde overshare mantığındaki beşerler, başkaları tarafınca ilgi ve sempati kazanmayı sevdikleri için yaptıkları paylaşımların, hangi makûs niyetlilerin ellerine düşeceğini hiç akıllarına getirmezler.
En sıradaninden siz başınızdan geçen bir olayı Twitter’da herkese duyurmak istediniz diyelim. Fakat bu tweet’inizi bakılırsan herkes sizi like’lara boğmayabilir, kimisi o paylaşımınızdaki ayrıntıları alıp size karşı kötü gayelerle kullanabilir.
kimi vakit yaptığınız paylaşımların sonu karakollarda da bitebilir
Mika Can Raun’un klozette oturma paylaşımı
bundan evvelki paragraftan bağımsız olarak daha farklı bir ‘aşırı paylaşma’ örneği verelim. örneğin geçenlerde bir fenomen, evvel tuvalette otururken fotoğraf paylaştı.
Mika Can Raun’un TL’yi tuvalete atma görüntüsünden imajlar
hemen sonrasında ise fenomen, Türk Lirası’nı tuvalete attığı bir görüntü çekti ve bunu yaptığı için hakkında suç duyurusunda bulunuldu.
Bırakın toplumsal medyayı, artık dostunuza bile ne anlattığınıza dikkat etmeniz gerekiyor.
her insanın hayatında en az bir defa tanıştığı, oldukça konuşan lakin boş konuşan dediği bir karakter vardır. Genelde bu bireyler karakteristik özellikleri gereği, her şeyden bahsetmeyi sever. kimi vakit de bu biçimde olmalarının sebebi, yetiştirilme gereğidir. Tahminen sizin kendi aile yapınız bu biçimde değildir lakin kimilerinin aileleri, başkalarına özel hayatları hakkında ayrıntılı paylaşımlar yapmayı bir bakılırsav üzere gorebiliyor.
Misal bu biçimde bir ailede büyüyenler daima başkalarına açıklama yapmazlarsa, onlarla yakınlık kuramayacaklarını düşünebiliyor. Lakin kimseyi ilgilendirmeyen şeyleri diğerlerine anlatmak, ötekilerin gözünde bunları anlatanın pahasını de düşürüyor. Başka beşerler bu bireyleri samimi bulmayıp onların anlattıklarını aleyhlerine kullanabiliyor.
Eğer aranızda bu biçimde olanlar var ise psikologlar, başkalarına uygun olan olmayan her ayrıntısı niçin anlatmaya muhtaçlık duyduğunuzu tespit etmenizi öneriyor. Zira bir daha yenidenlamak gerekirse konuştuklarınız sebebiyle zora düşeceğiniz tek yer toplumsal medya değil, kahvehanede okey oynarken bile söylemiş oldukleriniz sizi kasvete sokabilir. Örneğin, fazla yakın olmadığınız birine birinci cinsel tecrübenizi anlatmanız, o kişinin gidip bunu tahminen de sizi sevmeyen şahıslara anlatmasına yol açabilir.
İşte en değerli soru: Beşerler niye daima gereksiz ayrıntılardan bahsetmek istiyor? Bu işin psikolojisi ne?
Kişide ağır bir yetersizlik duygusu var ise kendisini diğerlerine kanıtlamak için anlatabilir. Oversharing yapan biri, bir şeyler konuşmadığında kendisini eksik hissedebilir ve konuşmamak, onun kendisini bir hiç üzere görmesine niye olabilir. örneğin yapılan araştırmalar, bunu yapanlarda düşük benlik hürmeti olduğunu söz ediyor.
bir daha 2012 yılında yapılan bir araştırmaya bakılırsa; oldukça fazla ayrıntılardan bahseden birinin, diğerlerine ”benim halimden anla, ben şöyleki şöyleki hissediyorum” iletisi verdiği düşünülüyor. Çünkü bunu yapanlar, diğerleri tarafınca hisleri anlaşıldığı vakit daha fazlaca sevileceklerine inanabiliyor.
Özellikle narsistler bunu başkalarını manipüle etmek için yapabiliyor. örneğin kendi otoritelerini başkalarına kanıtlamak için ilginç lisan oyunları yapabilirler. Hatta daha münasebetin başında karşı tarafa kendiyle ilgili en derin konulardan kelam eden biri, kimi çıkarları için karşısındakini kendine bağlamayı amaçlıyor olabilir.
Tabii ki bunu yalnızca narsistler değil; anksiyete, bipolar ve depresyon üzere ruhsal rahatsızlıkları olanlar da yapabiliyor.
Yapılan bir çalışmada; yaş arttıkça insanların, hayatlarındaki bilgileri daha fazla paylaşma istekleri olduğu tespit ediliyor. Buradan anlayacağınız; sahip çıkalım dedelere.
17 ve 84 yaş içindeki şahıslarla yapılan araştırmada, yaşlıların gençlere göre yabancılara özel ayrıntılarını daha kolay ifşa ettikleri görülüyor. Üstelik hiç karşımdaki kişi ”iyi niyetli mi, yoksa berbat biri mi?” diye de düşünmüyorlar. Kendi anneannelerinizden, dedelerinizden bilirsiniz; yaş aldıkça çocuk üzere oluyorlar. Bu niçinle onları bu bahiste uyarmak sizlere düşüyor.
Velhasıl doğal ki yalnızca yaşlılar değil, her yaştan kesim ”her şeyi herkese anlatmanın bir risk” olduğunu bilmeli.
Hadi gelin, kimin düzgün kimin makus niyetli olduğunu bilmeden, aklımıza gelen her şeyi herkese anlatmanın niye ziyanlı olabileceğine bir bakalım.
Fazla paylaşmanın asıl tehlikesi toplumsal medyada…
Çoğunuzun bildiği üzere mahrem, bizim toplumumuzda epeyce kıymetli bir husustur. Bu yüzden evvelden herkes yediğini, içtiğini, sahip olduğu şeyleri başkalarından saklı tutmaya yönelik bir paha algısına sahipti. Zira ”olan var olmayan var”, ”alabilen var alamayan var” biçiminde düşünülüyordu.
Şimdilerde Twitter, Instagram yahut Facebook üzere toplumsal medya platformlarının rastgele birinde, beşerler yediklerini, içtiklerini bırakın, yaşadıkları gizli kalması gereken travmalarını bile herkesle paylaşabiliyor.
Diyelim x şahsının bağ sıkıntıları var, bunu kendisini hiç tanımayan 5.000 takipçisiyle kolayca paylaşabiliyor; hatta paylaşmak zorundaymış üzere hissediyor.
İşte toplumsal medyada oversharing yapan beşerler, günde saat başı yahut dakika başı fark etmeksizin devamlı paylaşım yapabiliyor. Toplumsal platformlar, bireylere fotoğraf, görüntü, ses kaydı ve metin üzere özellikler sunarak çeşitli gönderiler atmalarına aracı oluyor.
Bu da aslında bu durumun dijital mecralarda niye yaygın olduğunu bizlere açıklıyor. Zira bu sayede bir kişi, Instagram hesabından anında canlı yayın açıp görüntüler yükleyebilme imkanına kolay kolay sahip olabiliyor.
Dijital çağın yarattığı bir sorun (patoloji) olan ve kaçırma korkusunu söz eden FOMO, kullanıcıların öbür kullanıcılarla yarış haline girmelerine yol açabiliyor. Y bireyi, S şahsının gittiği tatilleri, cümbüş parklarını vb. yerleri görür görmez ”ben de yapmalıyım” hissine kapılabiliyor.
Bu da Y’de çabucak bu hayata geçirdiklerini başkalarıyla paylaşma isteğini doğuruyor. bu biçimdece Y bireyi, başkalarına ”bakın ben de gidiyorum, ben de yapıyorum” bildirisini verip bir şeyleri kaçırmadığını göstermiş oluyor.
Oversharing, toplumsal medyadaki ifşa ve linç külçeşidini de besliyor.
Zaman vakit birilerine kızarız, küseriz ve sinirleniriz; bundan doğal ne var ki? Ancak kendini çok anlatan beşerler; birilerine kızdıklarında, çabucak o kişiyi diğerleri tarafınca linç ettirmek için harcayabiliyor. Tahminen de epey sıradan ve konuşularak halledilecek bir mevzuyu ifşa ettikleri yetmezmiş üzere, o bahsin muhatabını da hedef gösterici yazılar yazabiliyorlar.
Ayrıca bu tip içerikler, bir bakmışsınız binlerce fav, yüzbinlerce like almış. Çünkü bu tip şeyler günümüzde ‘özgün olmak’ ve ‘yapılan yanlışa susmamak’ üzere görülebiliyor. Bundan ötürü de bir anda kişinin takipçi sayısı, 10.000’den 20.000’e çıkabiliyor.
Not düşmek kıymetli: Burada ortada hakikaten çok insani ve sıradan durumlar olduğunda çabucak toplumsal medyasına bunu yazmayı yeğleyenleri odağa alıyoruz. Nitekim önemli ve hayati bahisleri tenzih ediyoruz.
Sosyal medya hesaplarınızı bir denetim edin isterseniz zira yalnızca insanlara bir şeyler anlatmak ve dikkat çekmek için yapılan temelsiz paylaşımlar suç kapsamına giriyor.
Genelde overshare mantığındaki beşerler, başkaları tarafınca ilgi ve sempati kazanmayı sevdikleri için yaptıkları paylaşımların, hangi makûs niyetlilerin ellerine düşeceğini hiç akıllarına getirmezler.
En sıradaninden siz başınızdan geçen bir olayı Twitter’da herkese duyurmak istediniz diyelim. Fakat bu tweet’inizi bakılırsan herkes sizi like’lara boğmayabilir, kimisi o paylaşımınızdaki ayrıntıları alıp size karşı kötü gayelerle kullanabilir.
kimi vakit yaptığınız paylaşımların sonu karakollarda da bitebilir
Mika Can Raun’un klozette oturma paylaşımı
bundan evvelki paragraftan bağımsız olarak daha farklı bir ‘aşırı paylaşma’ örneği verelim. örneğin geçenlerde bir fenomen, evvel tuvalette otururken fotoğraf paylaştı.
Mika Can Raun’un TL’yi tuvalete atma görüntüsünden imajlar
hemen sonrasında ise fenomen, Türk Lirası’nı tuvalete attığı bir görüntü çekti ve bunu yaptığı için hakkında suç duyurusunda bulunuldu.
Bırakın toplumsal medyayı, artık dostunuza bile ne anlattığınıza dikkat etmeniz gerekiyor.
her insanın hayatında en az bir defa tanıştığı, oldukça konuşan lakin boş konuşan dediği bir karakter vardır. Genelde bu bireyler karakteristik özellikleri gereği, her şeyden bahsetmeyi sever. kimi vakit de bu biçimde olmalarının sebebi, yetiştirilme gereğidir. Tahminen sizin kendi aile yapınız bu biçimde değildir lakin kimilerinin aileleri, başkalarına özel hayatları hakkında ayrıntılı paylaşımlar yapmayı bir bakılırsav üzere gorebiliyor.
Misal bu biçimde bir ailede büyüyenler daima başkalarına açıklama yapmazlarsa, onlarla yakınlık kuramayacaklarını düşünebiliyor. Lakin kimseyi ilgilendirmeyen şeyleri diğerlerine anlatmak, ötekilerin gözünde bunları anlatanın pahasını de düşürüyor. Başka beşerler bu bireyleri samimi bulmayıp onların anlattıklarını aleyhlerine kullanabiliyor.
Eğer aranızda bu biçimde olanlar var ise psikologlar, başkalarına uygun olan olmayan her ayrıntısı niçin anlatmaya muhtaçlık duyduğunuzu tespit etmenizi öneriyor. Zira bir daha yenidenlamak gerekirse konuştuklarınız sebebiyle zora düşeceğiniz tek yer toplumsal medya değil, kahvehanede okey oynarken bile söylemiş oldukleriniz sizi kasvete sokabilir. Örneğin, fazla yakın olmadığınız birine birinci cinsel tecrübenizi anlatmanız, o kişinin gidip bunu tahminen de sizi sevmeyen şahıslara anlatmasına yol açabilir.
İşte en değerli soru: Beşerler niye daima gereksiz ayrıntılardan bahsetmek istiyor? Bu işin psikolojisi ne?
Kişide ağır bir yetersizlik duygusu var ise kendisini diğerlerine kanıtlamak için anlatabilir. Oversharing yapan biri, bir şeyler konuşmadığında kendisini eksik hissedebilir ve konuşmamak, onun kendisini bir hiç üzere görmesine niye olabilir. örneğin yapılan araştırmalar, bunu yapanlarda düşük benlik hürmeti olduğunu söz ediyor.
bir daha 2012 yılında yapılan bir araştırmaya bakılırsa; oldukça fazla ayrıntılardan bahseden birinin, diğerlerine ”benim halimden anla, ben şöyleki şöyleki hissediyorum” iletisi verdiği düşünülüyor. Çünkü bunu yapanlar, diğerleri tarafınca hisleri anlaşıldığı vakit daha fazlaca sevileceklerine inanabiliyor.
Özellikle narsistler bunu başkalarını manipüle etmek için yapabiliyor. örneğin kendi otoritelerini başkalarına kanıtlamak için ilginç lisan oyunları yapabilirler. Hatta daha münasebetin başında karşı tarafa kendiyle ilgili en derin konulardan kelam eden biri, kimi çıkarları için karşısındakini kendine bağlamayı amaçlıyor olabilir.
Tabii ki bunu yalnızca narsistler değil; anksiyete, bipolar ve depresyon üzere ruhsal rahatsızlıkları olanlar da yapabiliyor.
Yapılan bir çalışmada; yaş arttıkça insanların, hayatlarındaki bilgileri daha fazla paylaşma istekleri olduğu tespit ediliyor. Buradan anlayacağınız; sahip çıkalım dedelere.
17 ve 84 yaş içindeki şahıslarla yapılan araştırmada, yaşlıların gençlere göre yabancılara özel ayrıntılarını daha kolay ifşa ettikleri görülüyor. Üstelik hiç karşımdaki kişi ”iyi niyetli mi, yoksa berbat biri mi?” diye de düşünmüyorlar. Kendi anneannelerinizden, dedelerinizden bilirsiniz; yaş aldıkça çocuk üzere oluyorlar. Bu niçinle onları bu bahiste uyarmak sizlere düşüyor.
Velhasıl doğal ki yalnızca yaşlılar değil, her yaştan kesim ”her şeyi herkese anlatmanın bir risk” olduğunu bilmeli.
- Kaynaklar: Hiwell App, Forbes, Medium
- Görsel Kaynakları: Small Businessify, Life Hacker, Entity Mag, Mic, Science of People, Dazeinfo, Fast Company, HuffPost UK, WIRED, The Verge, İnternet Haber